Hầu hết mọi phụ nữ đều ít nhất một lần mắc bệnh phụ khoa trong đời. Nhiều bệnh phụ khoa có thể tái phát nhiều lần và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản, thậm chí dẫn đến vô sinh ở nữ giới. Tìm hiểu rõ về những bệnh phụ khoa thường gặp giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc phòng tránh cũng như hạn chế tối đa những hậu quả do bệnh gây ra.
1. Bệnh phụ khoa là gì?
Bệnh phụ khoa là tất cả các bệnh lý thuộc cơ quan sinh dục của người phụ nữ như:
- Âm hộ bao gồm môi lớn, môi bé, vùng tiền đình… là những phần có thể quan sát bên ngoài
- Âm đạo, cổ tử cung, tử cung, vòi trứng, buồng trứng, hệ thống dây chằng... có thể quan sát và cảm nhận được qua việc thăm khám bằng mỏ vịt, bằng tay và siêu âm
Bệnh phụ khoa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của nữ, đặc biệt là sức khỏe sinh sản với các biểu hiện như: viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, ứ dịch vòi trứng, u nang buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung và ung thư buồng trứng…
Bệnh phụ khoa là những bệnh xuất hiện ở những cơ quan sinh sản của người phụ nữ
2. Nguyên nhân phổ biến gây nên bệnh phụ khoa
Có nhiều nhóm nguyên nhân gây ra bệnh viêm phụ khoa. Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến gây nên bệnh phụ khoa:
2.1. Quan hệ tình dục không lành mạnh:
Phụ nữ có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh phụ khoa rất cao nếu quan hệ không an toàn trong khi bạn tình lại bị mắc các bệnh viêm nhiễm nam khoa. Hơn nữa, khi quan hệ tình dục quá mạnh hoặc không đúng cách sẽ khiến vùng kín bị trầy xước, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây nên các bệnh viêm nhiễm phụ khoa.
Những loại vi khuẩn, virus lây truyền qua đường tình dục không an toàn gồm có Chlamydia, lậu, giang mai, trichomonas (trùng roi), các vi khuẩn kị khí, virus herpes sinh dục, nấm,... Những tác nhân này sẽ xâm nhập vào biểu mô âm đạo làm mất cân bằng hệ vi sinh, đồng thời suy giảm chức năng đề kháng của âm đạo.
2.2. Nạo phá thai:
Trong quá trình nạo phá thai, do cơ sở phá thai không uy tín, kém chất lượng, phòng thủ thuật không được vô trùng đúng cách hay các dụng cụ y tế lạc hậu, chưa tiệt trùng kỹ lưỡng, bác sĩ thực hiện không có nhiều kinh nghiệm,... sẽ là các nguyên nhân dẫn đến viêm phụ khoa. Ngoài ra sau khi phá thai, việc chăm sóc vùng kín không tốt cũng sẽ tạo điều kiện cho nhiều loại vi khuẩn có hại xâm nhập và phát triển, gây nên tình trạng viêm nhiễm.
Theo các chuyên gia, sau khi nạo phá thai, các cơ quan sinh sản của phụ nữ đều đang trong tình trạng rất yếu. Việc quan hệ tình dục quá sớm sau khi phá thai cũng sẽ khiến cho âm đạo, tử cung dễ bị tổn thương và dễ mắc các bệnh phụ khoa hơn bình thường.
2.3. Chế độ ăn uống kém dinh dưỡng, căng thẳng và không nghỉ ngơi hợp lý:
Căng thẳng, stress khiến cơ thể tiết ra loại hóc môn làm mất cân bằng nội tiết, ảnh hưởng mạnh mẽ tới quy trình hoạt động sinh lý của nữ giới, cụ thể như: làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, chậm kinh là hiện tượng gặp phổ biến, thay đổi môi trường vi sinh vật và PH âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh phụ khoa phát triển.
Căng thẳng, stress làm tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa
Ngoài ra, ăn quá nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ, đồ ăn cay nóng hay sử dụng các chất kích thích như hút thuốc, cafe, rượu bia,... cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa ở nữ giới.
2.4. Vệ sinh vùng kín kém sạch sẽ:
Âm đạo là môi trường ẩm ướt và là nơi ẩn náu lý tưởng của nhiều loại vi khuẩn và nấm gây bệnh. Vệ sinh vùng kín không sạch sẽ hoặc không đúng cách cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh phụ khoa.
Ngoài ra, bệnh phụ khoa cũng có thể gây ra bởi các nguyên nhân như sử dụng quần lót quá chật, do mãn kinh, sức khỏe giảm sút, phụ nữ trong thời kỳ mang thai hay do dị ứng với một số chất tẩy rửa…
3. Danh sách những bệnh phụ khoa thường gặp
|
Bệnh phụ khoa
|
Biểu hiện
|
Nguyên nhân
|
|
Đau khi quan hệ tình dục
|
Đau giao hợp, có hoặc không có kèm theo khó thở.
|
-
Vaginismus: Co thắt cơ thắt âm đạo, xảy ra bởi tâm lý sợ bị tổn thương của phụ nữ.
-
Viêm nhiễm âm đạo: Do nhiễm nấm men candida .
-
Cổ tử cung bị tổn thương: Dương vật chạm đến cổ tử cung, có thể gây đau hoặc nhiễm trùng.
-
U xơ tử cung.
-
Lạc nội mạc tử cung.
-
U nang buồng trứng.
-
Bệnh viêm vùng chậu (PID).
-
Thai ngoài tử cung.
-
Thời kỳ mãn kinh.
-
Giao hợp quá sớm sau khi phẫu thuật hoặc sinh con.
-
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục STD
-
Vulvodynia: đau âm hộ mãn tính
|
|
Đau vùng chậu
|
Đau bên dưới nút bụng và phía trên chân.
|
-
Có thai ngoài tử cung.
-
Sẩy thai.
-
Bệnh viêm vùng chậu.
-
Rụng trứng.
-
Chuột rút do kinh nguyệt.
-
U nang buồng trứng hoặc rối loạn buồng trứng khác.
-
U xơ tử cung.
-
Lạc nội mạc tử cung.
-
Ung thư tử cung.
-
Ung thư cổ tử cung.
Riêng rối loạn vùng chậu có thêm các nguyên nhân:
-
Rối loạn ruột: táo bón, tiêu chảy và đầy hơi.
-
Nhiễm trùng đường tiết niệu.
-
Tiểu không tự chủ.
-
U xơ tử cung.
-
Sa tử cung.
|
|
Rối loạn vùng chậu
|
|
STDs (bệnh lây truyền qua đường tình dục)
|
-
Dịch âm đạo có mùi bất thường.
-
Ngứa, kích thích bộ phận sinh dục.
-
Phát ban, mụn nước, vết loét, cục u, bướu, hoặc mụn cóc trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn, hoặc miệng.
-
Khó chịu hoặc đau khi đi tiểu.
-
Tuyến hạch sưng ở háng.
-
Đau ở háng hoặc bụng dưới.
-
Chảy máu âm đạo.
-
Sưng hoặc đỏ âm đạo
-
Giảm cân, phân lỏng, đổ mồ hôi ban đêm.
-
Các triệu chứng giống như cúm (như đau nhức, sốt và ớn lạnh).
-
Đau khi quan hệ.
-
Chảy máu từ âm đạo bất thường.
|
-
Quan hệ tình dục không lành mạnh.
-
Tiếp xúc với vi khuẩn thông qua khăn tắm hoặc dùng chung đồ lót với người bệnh.
|
|
Vulvodynia
|
Ngứa rát, đau nhói hoặc đau nhức ở âm hộ.
|
-
Tổn thương thần kinh hoặc kích ứng.
-
Phản ứng bất thường trong các tế bào âm hộ với nhiễm trùng hoặc chấn thương.
-
Các yếu tố di truyền làm cho âm hộ phản ứng kém với tình trạng viêm mãn tính.
-
Nhiễm trùng nấm men.
-
Co thắt các cơ âm đạo.
-
Dị ứng hoặc kích thích hóa chất hoặc các chất khác.
-
Thay đổi nội tiết.
-
Lịch sử lạm dụng tình dục.
-
Sử dụng kháng sinh thường xuyên.
|
|
Viêm âm đạo
|
-
Dịch tiết âm đạo có mùi bất thường.
-
Thấy ngứa , rát, sưng, hoặc đau nhức xung quanh hoặc bên ngoài âm đạo của bạn.
-
Nóng rất khi đi tiểu.
-
Đau khi quan hệ tình dục.
|
-
Nhiễm trùng nấm men hoặc nhiễm khuẩn âm đạo.
-
Quan hệ tình dục không lành mạnh.
-
Dị ứng hoặc kích thích từ các sản phẩm có chứa các chất hóa học.
|
|
U xơ tử cung
|
-
Rồi loạn kinh nguyệt như rong kinh và lượng máu nhiều hơn (cường kinh ), có thể gây thiếu máu nghiêm trọng
-
Đau bụng.
-
Bí tiểu..
-
Sờ thấy khối u ở bụng dưới.
-
U xơ đa số không có triệu chứng gì
|
Chưa có nguyên nhân chính xác nhưng sau đây là một số yếu tố nguy cơ:
-
Béo phì.
-
Dậy thì sớm.
-
Không sinh đẻ
-
Thiếu vitamin D
|
|
U nang buồng trứng
|
Biểu hiện với các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng dưới hoặc không có triệu chứng
|
-
Dư thừa hàm lượng HCG trong cơ thể.
-
Các nang trứng phát triển kém hoàn thiện.
|
|
Viêm cổ tử cung
|
-
Khí hư có màu vàng, mùi hôi
-
Tiểu buốt, rát nhiều lần
-
Quan hệ đau
-
Khó đạt cực khoái khi quan hệ
|
-
Quan hệ tình dục không an toàn
-
Do dùng nội tiết
-
Dị ứng với các loại chất tẩy rửa.
-
Do cơ địa
|
|
Viêm lộ tuyến tử cung
|
-
Khí hư nhiều, có mùi khó chịu hoặc ngứa
-
Giao hợp đau
-
Có thể không có triệu chứng
|
-
Do nội tiết
-
Bẩm sinh
-
Sinh đẻ nhiều
|
|
Viêm phần phụ (viêm vòi trứng, buồng trứng)
|
-
Khí hư nhiều có màu vàng và mùi hôi.
-
Đau bụng dưới nhiều
-
Có thể kèm theo tiểu buốt, tiểu rắt.
-
Có thể kèm theo sốt
-
Mệt mỏi
|
-
Quan hệ tình dục không an toàn.
|
|
Viêm nội mạc tử cung
|
-
Khí hư có mùi hôi, có thể lẫn máu
-
Đau bụng dưới mơ hồ.
-
Có thể gây xuất huyết bất thường
|
-
Thường do can thiệp thủ thuật không đúng cách (sau đặt dụng cụ tử cung không vô trùng, sau nạo hút thai, hậu sản, hậu phẫu)
|
4. Cách phòng tránh
Bệnh phụ khoa chủ yếu gây ra bởi các nguyên nhân từ chế độ sinh hoạt, vệ sinh, dinh dưỡng hằng ngày. Vì vậy, cách phòng tránh hiệu quả nhất các nguy cơ của bệnh là cần thay đổi những thói quen sống không lành mạnh, cụ thể như:
4.1. Quan hệ tình dục lành mạnh:
- Quan hệ tình dục an toàn để tránh mắc hoặc tái phát các bệnh phụ khoa lây nhiễm qua đường sinh dục: Nên sử dụng bao cao su cho mỗi lần quan hệ bởi vì bao cao su vừa có tác dung tránh thai lại có thể ngăn ngừa được các bệnh lây nhiễm. Thực hiện vệ sinh sạch sẽ cho cả hai người trước và sau khi quan hệ tình dục.
- Tuân thủ chế độ một vợ - một chồng: Tránh các quan hệ ngoài luồng hoặc quan hệ quá thô bạo nhiều lần trong ngày nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh phụ khoa.
4.2. Tăng cường chế độ ăn uống dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, tránh để bị căng thẳng:
Cuộc sống hiện đại với nhiều áp lực trong công việc, cuộc sống cũng khiến số lượng phụ nữ mắc bệnh phụ khoa ngày càng gia tăng. Vì vậy, hãy tăng cường chế độ dinh dưỡng, đồng thời nghỉ ngơi hợp lý và hạn chế các nguyên nhân gây căng thẳng, stress sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả các nguy cơ mắc bệnh phụ khoa. Sau đây là một số cách để tăng sức đề kháng cho cơ thể chống lại các bệnh phụ khoa:
- Bổ sung đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là chất xơ và vitamin C.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Tránh căng thẳng quá mức.
- Ngủ sớm, hạn chế thức khuya.
Phụ nữ nên tích cực tập thể thao để tăng sức đề kháng cho cơ thể
4.3. Vệ sinh vùng kín sạch sẽ:
Hiểu rõ về cơ thể cũng như cách vệ sinh đúng sẽ là phương pháp phòng ngừa bệnh phụ khoa hiệu quả nhất. Một số lưu ý khi vệ sinh vùng kín cho phụ nữ:
- Tắm rửa và thay quần lót thường xuyên (nhất là trong chu kỳ kinh nguyệt). Vệ sinh âm hộ hằng ngày và sau mỗi lần đi tiểu, đi đại tiện bằng nước ấm, sạch.
- Giữ cho bộ phận sinh dục ngoài khô, thoáng, tránh mặc các loại quần bó sát, chật chội
- Sử dụng băng vệ sinh an toàn, thay băng 4 giờ/1 lần trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Không dùng xà bông hay các chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh vùng kín. Thay vào đó nên lựa chọn các dung dịch rửa phụ khoa an toàn, uy tín.
- Không tự thụt rửa âm đạo.
- Không sử dụng chung khăn tắm, đồ lót với người khác.
4.4. Khám phụ khoa định kỳ:
Tâm lý e ngại hay chủ quan với các dấu hiệu của bệnh thường khiến chị em không thực hiện khám phụ khoa, đến khi bệnh đã tiến triển nặng thì thường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng sinh sản. Vì vậy, phụ nữ nên thường xuyên thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa.
Đối tượng: Phụ nữ khi bắt đầu có quan hệ, phụ nữ độc thân chưa có quan hệ cũng nên đi khám định kỳ để phát hiện các bệnh lý vùng âm hộ và bệnh lý ở tử cung, buồng trứng.
Thời gian: ít nhất 6 tháng/ lần.
PHÒNG KHÁM SẢN PHỤ KHOA - HIẾM MUỘN VÔ SINH LINH THẢO
Cơ sở 1: 18 Cao Điển - P. Tân Sơn - TP. Thanh Hóa - Điện thoại: 02373. 854.190.
Cơ sở 2: 314 Hải Thượng Lãn Ông - P. Đông Vệ - TP.Thanh Hóa - Điện thoại: 02378.655.556 - 0974008888
Email: Linhthao26@gmail.com. - Thiết kế bởi: Thiết kế website tại Thanh Hóa - 0912.996.892